Anasayfa
Eğitim Teknolojileri ve materyaller adlı ders için hazırlanmış olan makale:)
T.C.
GİRESUN ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TARİH ÖĞRETİMİNDE ÇOKLU ORTAMDAN YARARLANMA HAKKINDA ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ
HAZIRLAYAN
ARZU SALMAN
20092002049
TEZSİZ YÜKSEK LİSANS
TARİH ÖĞRETMENLİĞİ
DANIŞMAN
DURSUN ŞAHİN
GİRESUN 2010
ÖZET- Bu çalışma tarih öğretiminde çoklu ortamın kullanılabileceğini ve bu materyaller ile fayda sağlanabileceğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Genel olarak teknoloji öğretimin her kademesinde farklı derslerde kullanılmakla beraber tarih öğretiminde geri planda kalmıştır. Tarih öğretiminde ana materyal ders kitaplarıdır.
Oysa çoklu ortam kullanılarak hem dersler arası aktarım sağlanabilir hem de öğrencinin derse olan ilgisi arttırılabilir. Tarama metodu kullanılarak yapılan çalışmada öncelikle çoklu ortamın öğretimde kullanımına bakılmış ve tarih öğretiminde kullanılabilirliği ortaya konmaya çalışılmıştır. Ayrıca geleneksel sistemden yapılandırmacı yaklaşıma geçiş sürecinin derslere etkisi incelenmiş öğretmen anketi uygulanıp incelenerek tarih öğretiminin genel amaçları çerçevesinde değerlendirilmiştir.
Anahtar kelimeler;
Tarih,Çoklu Ortam ,Teknoloji,Eğitim Teknolojileri
SUMMARY:This study tries to show that the multimedia can be used in history teaching and with this materials benefits can be gain. In general it is used in all sections different classes of technology teaching but in history teaching it stays in the background. In history teaching main material is the school boks.
However by using multimedia there will be an increase both data transfers between the lessons and the interest of the student to the lesson. First of all by using scanning method in this study, it is checked out the usage of multimedia in teaching and studied to prove the usage of it in history teaching. Also by examining the effections of the the period of modulation from the traditional system to constructivist approach to the lessons. Teachers questionnaire applied, examined and evaluated according tot the main principles of history teaching.
Key words ;History, multimedia, technology, training technologies
ARAŞTIRMANIN AMACI
Bu çalışmada tarih öğretiminde çoklu ortamın ve eğitim teknolojilerinin gerekliliği,bunların ders içinde ne oranda kullanıldığı araştırılmıştır.
ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ
Türkiye’de yapılan araştırmalara bakıldığında tarih dersinde çoklu ortamın kullanılması alanında sınırlı çalışma yapıldığı saptanmıştır.
Bu çalışma tarih dersinde çoklu ortam ve eğitim teknolojilerinin önemini açıklama ve bu alanda örnek olma amaçlanmıştır.
PROBLEM CÜMLESİ
Tarih öğretiminde çoklu ortamdan nasıl yararlanılabilir?
EVREN VE ÖRNEKLEM
Çalışmanın evreni çoklu ortamın tarih dersinde kullanılma durumudur. Çalışmanın örneklemi ise Giresun ilinde görev yapan 10 tarih öğremeninin çoklu ortamı derslerinde kullanma durumudur.Çalışmada 2009-2010 eğitim – öğretim yılında milli eğitime bağlı okullarda çalışan öğretmenlerden yararlanılmıştır.
MATERYAL VE YÖNTEM
Literatür taraması yapılarak çoklu ortam ve tarih derslerinde kullanımına yönelik çalışmalara bakılmıştır.Tarama yöntemi kullanılarak adı geçen konu hakkında inceleme yapılmıştır.Çalışma bu bağlamda nitel bir özellik taşımaktadır.Nitel araştırma yöntemlerinden olan yazılı dökümanların ve belgelerin analizi kullanılmıştır.elde edilen veriler karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır.Ayrıca öğretmenlerin çoklu ortamı kullanmaları üzerine bir anket düzenlenmiş bu da çalışmaya da incelenmiştir.
GİRİŞ
Tarih eğitimi bir değişim süreci içindedir. Soyutlanmış bilgiler, ezber, temel
Beceriler ve nötr değerlerden, bütünlüğe, düşünmeye, kavramsal anlamaya ve demokratik amaçlara doğru bir eğilim göstermektedir.
Bazı önemli eleştirmenler, tarihi, düşünmeye dayalı demokratik vatandaşlıkla ilgili temel bilgileri içermemekle suçlamaktadırlar Diğer bazı revizyonistler ise, sosyal bilgilerin etik değerlere önem vermediğin, anlamsız ve uydurma etkinliklerden oluşan yapay bir içeriği sunduğunu, düşünme yerine ezberi pekiştirdiğini ve katılımcı vatandaşlığı geliştirme yolunda başarısız kaldığını belirtmektedirler.
Bu eleştirilere yanıt olarak, tarih reformcuları, önemli düşüncelerin üretimi ve uygulanmasını, toplumsal katılımı, küresel duyarlılığı, konuların bütünleştirilmesini ve öğrenci katılımını temel alan öğretim stratejileriyle zenginleştirilmiş, tarih, coğrafya ve diğer sosyal bilimlerin içerik temeline oturtulmuş, daha sevimli bir sosyal bilgilerin oluşturulmaya başlanacağını ileri sürmektedirler.
Sanayi Devrimi (1750-1850), insanlara ilgi ve becerileri doğrultusunda örgün eğitim kurumlarında, kendilerini geliştirebilmeleri için daha fazla boş zaman fırsatı tanıdı. 20. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren ise, hem elektronik bir araç olan hem de bilginin kaynağı olarak görülen televizyon, en az okul kadar önemli bilgileri aktaran bir öğretim aracı haline gelmeyi başardı. Çünkü 15 yaşına gelmiş bir öğrenci için televizyon karşısında geçirdiği vakit, öğretmeninin karşısında geçirdiği vakitten çok daha fazlaydı.
Dolayısıyla öğrenciler üzerinde daha fazla etki yapma gücüne ve imkânına sahipti. Durum böyle olunca televizyondan çok daha fazla güçlü ve teknolojik olarak temel bilgi kaynağı diye niteleyebileceğimiz bilgisayar da muhtemeldir ki, hem okulun hem de televizyonun yerini eninde sonunda alacaktır.
Teknolojinin , eğitimin yerini tamamen alması mümkün değildir ancak şimdi olduğu gibi gelecekte de eğitimin en büyük yardımcısı olacağı kesindir.
EĞİTİM ORTAMLARINDA TEKNOLOJİYE OLAN GEREKSİNİM
Ülkeler, Eğitim Teknolojisine dayalı uygulamalara başlıca üç temel gereksinimi karşılamak için başvurmaktadırlar: Bunlardan birincisi, daha geniş kitlelere eğitim hizmeti götürmektir. İkincisi, varolan eğitim kurumlarındaki öğrenme-öğretme süreçlerini verimli duruma getirmek, üçüncüsü ise, öğrenme-öğretme etkinliklerini bireyselleştirmektir. Eğitim Teknolojisinin sağladığı ya da sağlayabileceği belirtilen diğer tüm olanaklar, yukarıda değinilen üç temel gereksinimle doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili görünmektedir. Okulöncesi eğitimden yükseköğretime değin tüm eğitim basamaklarında (bir ölçüde, ilköğretimin ilk beş yıllık dönemi dışında) beklenen okullaşma oranı gerçekleştirilememiştir. Diğer bir deyişle, eğitilmek isteyenlere bile yeterli bir kapasite yaratılamamıştır. Aşırı istem dolayısıyla, dersliklerdeki
öğrenci sayıları normalin çok üstüne çıkmıştır.
Öğretimin niteliği de düşüktür. Bu nedenle eğitimde fırsat eşitliği sağlamak nedeniyle teknoloji vazgeçilmez bir ihtiyaç durumuna gelmiştir.
2.3 ÇOKLU ORTAM SUNUMLARININ ÖĞRENME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Çoklu Ortam İlkesi:
Öğrenciler kelimeleri resimlerle daha iyi öğrenir. Ekranda gösterilen animasyon, slayt showlar ve anlatım yazılı veya sözlü metin ya da kayan resimler ihtiva etmelidir. Sadece metni ya da işitsel öğeyi vermek metinle birlikte görsel öğeler vermekten daha etkilidir.
Uzamsal Yakınlık İlkesi:
Öğrenciler kelimeler ve resimler birbirine yakın sunulduğunda daha iyi öğrenir. Birbiriyle alakalı metin ve görüntüleri sunarken, metin ya resimlere çok yakın ya da görüntünün içinde olmalıdır. Görüntünün altına metni yerleştirmek etkilidir ama görüntünün içine metni yerleştirmek daha etkilidir.
Zamansal Yakınlık İlkesi:
Öğrenciler görsel ve sözel bilgileri eş zamanlı aldıkları zaman daha iyi öğrenirler. Birbiriyle alakalı metin ve resim sunulurken, resim ve metni eş zamanlı sunmak önemlidir.
Tutarlılık etkisi:
Konu dışı kelime ve resimlerin sunudan çıkarılması öğrenmeyi hızlandırır. Çoklu ortam sunumları açık ve anlaşılır sunumlar içermelidir. Öğrencilerin dikkatlerini dağıtan sunumlar
öğrenmeyi engeller.
Şekil etkisi:
Öğrenciler anlatım ve animasyonla daha iyi öğrenir. Hem kelime hem de resim içeren çoklu ortam sunumları yazılı metne eşlik eden resimlerden ziyade işitsel ve görsel öğeler kullanılarak sunulmalıdır.
Gereksizlik etkisi:
Öğrenciler animasyon ve anlatımla animasyon, anlatım ve onscreen metinlere göre daha iyi öğrenir. Hem kelime hem de resim içeren çoklu ortam sunumları metni ya yazılı formda ya da işitsel formda vermelidir. Her ikisini de aynı anda vermemelidir.
Bireysel farklılıklar ilkesi:
Tasarım etkileri düşük bilgi seviyesindeki öğrencilerde yüksek bilgi seviyesindeki öğrencilere nazaran daha güçlüdür. Daha önce bahsedilen stratejiler yeni başlayan öğrenciler için daha etkilidir. Öğrencilere yardım etmesi isteniyorsa çoklu ortam sunumları iyi yapılandırılmalıdır.
TARİH İLE TEKNOLOJİNİN ENTEGRASYONUNU SAĞLAYAN ETKİNLİKLER
Tarih derslerinde, öğrencilerin ve öğretmenlerin iletişimlerinde, yerel coğrafi farklılıkları ve mesafeleri ortadan kaldıran insanı şaşırtan etkinliklerdir. Geçmişte, dört duvar arasına sıkışmış olan öğrenci ve öğretmen, günümüzde video-konferans, e-mail ya da web kaynaklarını kullanarak, dünyanın neresinde olursa olsun işbirlikli bir şekilde çalışarak sorunlarını çözmekte, her konuda yeni öğrenmeler sağlamakta ve bilgilerini rahatlıkla paylaşabilmektedir
Bunu sağlayan en önemli etken olarak kaynak desteği durumundaki bilgisayar kullanımı gelir.
Tarih dersinde öğrenciler açısından bilgisayarın belki de en büyük etkisi,
öğrencilerin veri tabanları ile tanışmalarıdır. Veri tabanları, öğrenciler tarafından yazılı ve sayısal verilerin organize edilmesi ve işlenmesinde kullanılır. Öğrenciler ihtiyaç duydukları sosyal ve kişisel kararlarını verirken, çok çeşitli veri tabanlarıyla bağlantıya geçebileceklerdir.
Bilgisayarlı veri tabanlarının kullanımı,öğrencilerin veri toplama, soru sorma ve bilgi işleme becerisi gibi üst düzeyli becerilerinin gelişmesine yardımcı olmaktadır.
Bu süreç, öğrencilerin, ilköğretimin ilk kademesinde, mini veri tabanları oluşturmaları ile başlatılabilir. Bunlar; çizimler, resimler, planlar, etkinliklerle ilgili yerel haritalar olabilir.
Bu materyaller dosyalarda veya zarflar içerisinde, gruplanarak ve etiketlenerek saklanabilir ve yeri geldiğinde öğrenciler tarafından kullanılabilir.
İlköğretimin üst kademelerindeki öğrenciler ise; kart dosyalama ve kitaplardaki gönderme sistemlerine (kütüphanelerde kullanılan) benzer, daha karmaşık ve detaylı veri tabanları oluşturabilirler.
Bilgisayar yazılımları da bu veri tabanlarının bir yerde (disket v.b.) saklanmasını ve ihtiyaç duyulduğunda tekrar kullanılabilmesini sağlarlar
3.1 TARİH ÖĞRETİMİNDE KULLANILABİLECEK ARAÇ-GEREÇLER
Eğitim ortamında, istendik davranışları öğrencilere kazandırmada gerekli katkıyı sağlamak için, çevreyi, çevredeki yerleşik düzeni, yaşam koşullarını, insanların yaşamını etkileyen etmenleri vb. konuları da dikkate alarak, tarih öğretiminde yararlanılabilecek ve öğrencilere davranışsal amaçları kazandırmada kullanılabilecek araç-gereçler şu başlıklar altında belirlenebilir:
• Gerçek eşya, giysi ve kalıntılar, anıtlar, süs eşyaları, silahlar, paralar vb.
• Çevredeki kurum ve kuruluşlar, görevli, yetkili ve ilgili kişiler,
• Bilgisayarlar,
• Televizyon, video, sinema, radyo, teyp, ses bantları,
• Tepegöz, epidiyaskop, projektör,
• Kum masası, elektrikli dilsiz haritalar, plastik ya da kağıttan maketler, oyuncaklar, bebekler, mankenler, küre
• Tarih ve coğrafya şeridi,
• Haritalar, atlaslar, resimler, fotoğraflar,
• Kuklalar, birbirini izleyen resim seti (flashcards), çizgi resimler, figüranlar, afişler, kitaplar, ansiklopediler, dergiler, gazete küpürleri,
• Karatahta, pazen tahta (flannel board), manyetik tahta, bülten tahtası, cam ve beyaz tahta.
TEKNOLOJİNİN SINIF ORTAMINDA KULLANIMI
Çağdaş yurttaşlık becerileri; bilgiye erişme becerisi, bilgiyi amaçlarına uygun şekilde kullanabilme becerisi ve muazzam genişlikteki bilgileri analiz edebilme becerilerini içermektedir. Bunlar ise, doğrudan doğruya, bilgisayar ve teknoloji kullanımı ile elde edilebilir.
Teknoloji kullanımı, öğrencilerin öğrenme sürecine odaklanmalarını teşvik eder. Böylece; öğrencilerin motivasyonu ile kendilerine olan güvenlerini arttırarak onların bilişsel becerilerinin de gelişmesini sağlar ise, sınıf içinde teknoloji kullanımı ile ilgili görüşünü, soracağı iki soruya karşılık alacağı cevapların niteliğine dayandırmaktadır.
Bu sorular;
1. Teknoloji, sınıfta teknoloji kullanmaya başlamadan önce öğrencilerimle beraber yapamadığım bir şeyi yapmamı sağlayabilecek mi?
2. Teknoloji, sınıfta teknoloji kullanmaya başlamadan önce öğrencilerimle beraber
yaptığım bir şeyi şu andakinden daha iyi yapmamı sağlayabilecek mi?
teknolojinin, eğitimi cesaretlendiren birçok faydalar sağlar. bunlardan en önemlisinin, öğrenci motivasyonunu potansiyel olarak yükseltmesi olduğunu vurgulamıştır. Ames’de teknolojinin öğrencilerin kendilerine olan güvenlerini arttırdığını bu yolla öğrenci motivasyonunu potansiyel olarak yükselttiğini belirtmektedir. Bu görüş, Rochowicz (1996) tarafından yürütülen öğrenci öğrenmelerinde teknolojinin etkisi ile ilgili bir araştırma sonucunda ispatlanmıştır Şu da unutulmamalıdır ki; teknoloji, eğitim ile ilgili her derde deva bir şey değildir.
Teknoloji, sadece eğitimdeki geniş kapsamlı problemlerin çözümüne yardımcı olabilecek bir araçtır.
TARİH VE TEKNOLOJİ
Tarih dersinin birincil amacı, demokratik hayata katılmaya istekli ve donanımlı, etkili yurttaşlar yetiştirmektir Bu etkili yurttaş, aktif ve katılımcıdır, sorulan sorulara sosyal çevresinden gelen bilgileri süzerek cevap verebilen bireydir.
Bunu, tarih programında yer alan bilişsel ve duyuşsal amaçları gerçekleştirerek yapar. Teknoloji, duyuşsal amaçların gerçekleştirilmesinde özel yöntemler kullanarak örneğin, değerlerin öğretiminde, empati duygusunun ilerletilmesinde ya da ahlakî muhakeme becerisinin geliştirilmesinde kullanılabilmektedir
Tarih dersinin amacı; sosyal planlamayı dikkatli bir şekilde gözden geçirerek, öğrencileri, toplumla tanışmaya hazır hale getirmektir. Bu yüzden öğretmenlerin ve öğrencilerin toplumdaki bilgi devrimi ve bilgisayarın etkilerine karşı tamamıyla hazır olmaları şarttır.
İşte bu noktada tüm eğitimsel kaynaklar gibi teknoloji kullanımının da, tarihin amaçlarını ve öğretiminin sonuçlarını desteklediğini söyleyebiliriz.
Tarihle teknolojinin entegrasyonunu; işbirlikli iletişim etkinlikleri, veri toplama etkinlikleri ve (multimedia) çoklu ortam etkinlikleri olarak üç ana kategoride ele almaktadır.
TARİH ÖĞRETİMİNDE ÇOKLU ORTAM KULLANIMINA DAİR ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ
Giresun ili içinde görev yapan 10 tarih öğretmenine aşağıda ki sorular sorulmuş,görüş bildirmeleri istenmiştir.
SORULAR KATILIYORUM KATILMIYORUM
1-Derslerimde çoklu ortamı kullanmaya özen gösteririm. 7 3
2-Çoklu ortam kullanmanın faydalı olduğuna inanıyorum. 5 5
3-İnternet ve diğer teknolojik araçlar tarih öğretiminde kolaylık sağlar. 5 5
4- Teknolojiyi derslerde kullanmak öğrenciyi ezberden uzaklaştırır. 7 3
5-Teknolojiyi derslerde kullanmak öğrenciyi kolaya alıştırır. 8 2
6-Haftada en az 1 defa araştırma ödevi veririm. 4 6
7-Sınıfta teknolojiyi kullanabileceğim donanıma sahibim. 1 9
8-Ders kitapları çoklu ortamı kullanmam için elverişli olarak hazırlanmış. 0 10
9-Öğrencilerimin çoğu teknolojiyi kullanabilme yetkinliğine ve bilincine sahip. 2 8
10-Velilerimiz ve okul idaresi çoklu ortamı derslerde kullanmamızı destekler. 8 2
Araştırmalar, teknoloji kullanımının tarih dersi ile ilgili olumlu yönlerinin yanı sıra birçok eğitimci tarafından belirtilmiş olan olumsuz yönlerini de ortaya koymaktadır.
Teknoloji kullanımının olumsuz sonuçları arasında sosyal izolasyon, internetten alınan tüm bilgilerin doğru olduğuna dair yanlış algılamalar, aşırı bilgi yüklemesi ve teknolojinin doğal zaman harcama özelliği gibi durumlar yer almaktadır.
Bunlar aynı zamanda teknolojinin, öğrenci öğrenmelerine zarar veren olumsuz taraflarıdır Anderson ve Becker , tarih öğretmenlerinin bilişim teknolojilerine karşı olan tutumları ile ilgili yaptıkları çalışmaları sonucunda, teknolojinin Tarih derslerinde kullanımı ile ilgili sınırlılıkları göz önüne sermişlerdir.
Bunlardan en önemlisi; teknolojinin özellikle bilgisayar ve internet kullanımının öğrencileri zararlı içeriklerle karşı karşıya getirebileceğine dair korkudur, bu korku ilgili araştırmada tarih öğretmenlerinde diğer öğretmenlere oranla daha yüksek çıkmıştır. Bu yüzden öğretmenler tarih derslerinde teknoloji kullanımından kaçınmaktadırlar. Öğretmenlerin bu tutumuna sebep olan özellik, tarihte teknoloji kullanımının en olumsuz yönlerinden birisidir. Marker ise teknoloji ile ilgili düşüncelerini ortaya koyarken teknolojinin şu özellikleri üzerinde önemle durmuştur;
• Teknolojik değişimler, toplumun tüm gruplarını nadiren eşit bir ölçüde etkiler.
• Teknoloji, sosyal yapıdan çok daha hızlı ve sık bir şekilde değişim gösterir.
Teknolojinin bu özellikleri, aynı zamanda sınırlılıkları ve olumsuz taraflarıdır.
Bununla birlikte, sosyal bilgilerdeki öğrenmenin anlamlılığını belirleyecek olan kritik faktör, bilgi ve deneyim elde etme sürecinde öğrencilerine her zaman yardımcı olması beklenen öğretmen olacaktır.
SONUÇ
Tarih derslerinde öğretmenler, “İyi Yurttaşlar” yetiştirirken tarihle teknolojiyi bütünleştiren, işbirlikli iletişim etkinlikleri, veri toplama etkinlikleri ve (multimedia) çoklu ortam etkinliklerinden yararlanarak, hem öğrencilerin tarih derslerine yönelik motivasyon eksikliklerini ortadan kaldırırlar, hem konu alanının öğretimini sağlarlar, hem de sosyal bilgilerin temel amaçlarından olan problem çözme, karar verme, yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerini de öğrencilerine kazandırmış ve geliştirmiş olurlar.
Tarih öğretmenleri, teknoloji ile tarih derslerini yan yana getirmekte ne kadar donanımlı olurlarsa, öğrencilerine de o kadar faydalı olabileceklerdir. Aynı şekilde, okullarda, teknolojik araçların kullanım olanakları arttıkça bunların öğretmenler ve öğrenciler tarafından derslerde verimli bir şekilde kullanılmaları da o denli artacaktır.
Sonuç olarak burada üçlü bir ilişkiden söz etmek mümkündür. Bu ilişki şu şekilde açıklanabilir;
1. Devletin, öğretimde teknolojiye verdiği öneme koşut olarak, okullarda bu olanakları yaygın bir şekilde öğrencilerin ve öğretmenlerin kullanımına sunmadaki istek ve başarısı.
2. Tarih öğretmenlerinin, bu teknolojik olanakları kullanmadaki istek ve yeterlilikleri,
3. Öğrencilerin, bu olanakları kullanmadaki verimlilikleri ve motivasyonları. Tarih derslerinde, öğrencilerce özümsenmesi amaçlanan kavram, değer ve becerilerin öğretimi ile ilgili teknoloji olanaklarının kullanımında bu üç önemli ilişki belirleyici olacaktır.
Yapılan araştırmada öğretmenlerin çoğunun çoklu ortamı kullandıkları fakat öğrencilerin bu alanda bilinçsiz olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin özellikle interneti bir eğlence aracı olarak görmeleri,derslerde sadece “kes-kopyala yapıştır” şeklinde ödeve yönelmeleri öğretmenlerin şikayetçi olduğu noktadır. Bu konuda karşılaştırmalı ödevler vermeleri araştırmaya yönelik çalışmaları öğrencileri hem ezberden hem de kopyadan uzak tutacaktır.
Ayrıca okulların yeterli donanıma sahip olamamaları diğer bir sorundur. Fakat yeni müfredatla ders kitaplarının düzenlenmesi ve araştırmaya teşvik etmesi sevindirici olan husustur.
Çağdaş teknolojinin sunduğu ürünler, bugün, eğitime ve öğrenme etkinliklerine önemli katkılar getirmekte; öğretmen-ders kitabı ikilisinin yanında, sınıf içindeki çalışmalarda, çok ortamlı (multi-media) öğretimin sağlanabilmesi için gerekli olanakların ilgili hizmet kesimine iletilmesine çaba gösterilmektedir. Zamanla daha bilinçli bireylerin yetişeceğine inanmaktayım…
KAYNAKÇA
AKKOYUNLU, Buket. (1998). Eğitimde Teknolojik Gelişmeler, Çağdaş Eğitimde Yeni Teknolojiler. Özer, B. (Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. s.1-12.
ALKAN, Şerife. (2002). İlköğretimde Çoklu Ortam Uygulamaları Kullanarak Öğretme Metotları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü s.25
DEMİRCİOĞLU, İsmail Hakkı. (2005). Tarih Öğretiminde Öğrenci Merkezli Yaklaşımlar,Ankara: Anı Yayıncılık.
DEMİREL, Özcan. Genel Öğretim Yöntemleri. USEM Yayınları-11, Ankara, 1994.
EMİROĞLU, Gülmisal (2006). İlköğretim Düzeyinde İnkılâp Tarihi Ders Konularının Öğretimi: Metot ve Etkinlikler. Türk Eğitim Sisteminde ******çülük ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Öğretimi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. s.97-120.
KABAPINAR, Yücel. (1998). Kredili Sistem ve Lise Tarih Kitapları. Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları. s. 221 - 236.
MAYER, R.E., MORENO, R. (2002). Aids To Computer-Based Multimedia Learning. Learning and Instruction. (12), s.127 128
MAYER, R. E. (2001). Multimedia Learning. New York: Cambridge University Press. S.2
ORHAN, Feza. (2002). Sosyal Bilgiler Dersinde Çoklu Ortamın Öğrencilerin Akademik Başarıları ve Derse Karşı Tutumları Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. S. 23. s.41-49.
PAMUK, Şevket (2004). ****** İlkeleri ve İnkılâp Tarihinin Amaç ve Kapsamı, ******
SAĞIROĞLU, Z. (2002). Yapıcı Öğrenme Modelinin Sosyal Bilgiler Dersindeki Tarih Ünitelerine Uygulanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
TANDOĞAN, Mahmut. (1998). Öğretmen ve Teknoloji. Çağdaş Eğitimde Yeni Teknolojiler. Özer, B. (Ed.). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. s.15-29
T.C.
GİRESUN ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
TARİH ÖĞRETİMİNDE ÇOKLU ORTAMDAN YARARLANMA HAKKINDA ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ
HAZIRLAYAN
ARZU SALMAN
20092002049
TEZSİZ YÜKSEK LİSANS
TARİH ÖĞRETMENLİĞİ
DANIŞMAN
DURSUN ŞAHİN
GİRESUN 2010
ÖZET- Bu çalışma tarih öğretiminde çoklu ortamın kullanılabileceğini ve bu materyaller ile fayda sağlanabileceğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Genel olarak teknoloji öğretimin her kademesinde farklı derslerde kullanılmakla beraber tarih öğretiminde geri planda kalmıştır. Tarih öğretiminde ana materyal ders kitaplarıdır.
Oysa çoklu ortam kullanılarak hem dersler arası aktarım sağlanabilir hem de öğrencinin derse olan ilgisi arttırılabilir. Tarama metodu kullanılarak yapılan çalışmada öncelikle çoklu ortamın öğretimde kullanımına bakılmış ve tarih öğretiminde kullanılabilirliği ortaya konmaya çalışılmıştır. Ayrıca geleneksel sistemden yapılandırmacı yaklaşıma geçiş sürecinin derslere etkisi incelenmiş öğretmen anketi uygulanıp incelenerek tarih öğretiminin genel amaçları çerçevesinde değerlendirilmiştir.
Anahtar kelimeler;
Tarih,Çoklu Ortam ,Teknoloji,Eğitim Teknolojileri
SUMMARY:This study tries to show that the multimedia can be used in history teaching and with this materials benefits can be gain. In general it is used in all sections different classes of technology teaching but in history teaching it stays in the background. In history teaching main material is the school boks.
However by using multimedia there will be an increase both data transfers between the lessons and the interest of the student to the lesson. First of all by using scanning method in this study, it is checked out the usage of multimedia in teaching and studied to prove the usage of it in history teaching. Also by examining the effections of the the period of modulation from the traditional system to constructivist approach to the lessons. Teachers questionnaire applied, examined and evaluated according tot the main principles of history teaching.
Key words ;History, multimedia, technology, training technologies
ARAŞTIRMANIN AMACI
Bu çalışmada tarih öğretiminde çoklu ortamın ve eğitim teknolojilerinin gerekliliği,bunların ders içinde ne oranda kullanıldığı araştırılmıştır.
ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ
Türkiye’de yapılan araştırmalara bakıldığında tarih dersinde çoklu ortamın kullanılması alanında sınırlı çalışma yapıldığı saptanmıştır.
Bu çalışma tarih dersinde çoklu ortam ve eğitim teknolojilerinin önemini açıklama ve bu alanda örnek olma amaçlanmıştır.
PROBLEM CÜMLESİ
Tarih öğretiminde çoklu ortamdan nasıl yararlanılabilir?
EVREN VE ÖRNEKLEM
Çalışmanın evreni çoklu ortamın tarih dersinde kullanılma durumudur. Çalışmanın örneklemi ise Giresun ilinde görev yapan 10 tarih öğremeninin çoklu ortamı derslerinde kullanma durumudur.Çalışmada 2009-2010 eğitim – öğretim yılında milli eğitime bağlı okullarda çalışan öğretmenlerden yararlanılmıştır.
MATERYAL VE YÖNTEM
Literatür taraması yapılarak çoklu ortam ve tarih derslerinde kullanımına yönelik çalışmalara bakılmıştır.Tarama yöntemi kullanılarak adı geçen konu hakkında inceleme yapılmıştır.Çalışma bu bağlamda nitel bir özellik taşımaktadır.Nitel araştırma yöntemlerinden olan yazılı dökümanların ve belgelerin analizi kullanılmıştır.elde edilen veriler karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır.Ayrıca öğretmenlerin çoklu ortamı kullanmaları üzerine bir anket düzenlenmiş bu da çalışmaya da incelenmiştir.
GİRİŞ
Tarih eğitimi bir değişim süreci içindedir. Soyutlanmış bilgiler, ezber, temel
Beceriler ve nötr değerlerden, bütünlüğe, düşünmeye, kavramsal anlamaya ve demokratik amaçlara doğru bir eğilim göstermektedir.
Bazı önemli eleştirmenler, tarihi, düşünmeye dayalı demokratik vatandaşlıkla ilgili temel bilgileri içermemekle suçlamaktadırlar Diğer bazı revizyonistler ise, sosyal bilgilerin etik değerlere önem vermediğin, anlamsız ve uydurma etkinliklerden oluşan yapay bir içeriği sunduğunu, düşünme yerine ezberi pekiştirdiğini ve katılımcı vatandaşlığı geliştirme yolunda başarısız kaldığını belirtmektedirler.
Bu eleştirilere yanıt olarak, tarih reformcuları, önemli düşüncelerin üretimi ve uygulanmasını, toplumsal katılımı, küresel duyarlılığı, konuların bütünleştirilmesini ve öğrenci katılımını temel alan öğretim stratejileriyle zenginleştirilmiş, tarih, coğrafya ve diğer sosyal bilimlerin içerik temeline oturtulmuş, daha sevimli bir sosyal bilgilerin oluşturulmaya başlanacağını ileri sürmektedirler.
Sanayi Devrimi (1750-1850), insanlara ilgi ve becerileri doğrultusunda örgün eğitim kurumlarında, kendilerini geliştirebilmeleri için daha fazla boş zaman fırsatı tanıdı. 20. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren ise, hem elektronik bir araç olan hem de bilginin kaynağı olarak görülen televizyon, en az okul kadar önemli bilgileri aktaran bir öğretim aracı haline gelmeyi başardı. Çünkü 15 yaşına gelmiş bir öğrenci için televizyon karşısında geçirdiği vakit, öğretmeninin karşısında geçirdiği vakitten çok daha fazlaydı.
Dolayısıyla öğrenciler üzerinde daha fazla etki yapma gücüne ve imkânına sahipti. Durum böyle olunca televizyondan çok daha fazla güçlü ve teknolojik olarak temel bilgi kaynağı diye niteleyebileceğimiz bilgisayar da muhtemeldir ki, hem okulun hem de televizyonun yerini eninde sonunda alacaktır.
Teknolojinin , eğitimin yerini tamamen alması mümkün değildir ancak şimdi olduğu gibi gelecekte de eğitimin en büyük yardımcısı olacağı kesindir.
EĞİTİM ORTAMLARINDA TEKNOLOJİYE OLAN GEREKSİNİM
Ülkeler, Eğitim Teknolojisine dayalı uygulamalara başlıca üç temel gereksinimi karşılamak için başvurmaktadırlar: Bunlardan birincisi, daha geniş kitlelere eğitim hizmeti götürmektir. İkincisi, varolan eğitim kurumlarındaki öğrenme-öğretme süreçlerini verimli duruma getirmek, üçüncüsü ise, öğrenme-öğretme etkinliklerini bireyselleştirmektir. Eğitim Teknolojisinin sağladığı ya da sağlayabileceği belirtilen diğer tüm olanaklar, yukarıda değinilen üç temel gereksinimle doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili görünmektedir. Okulöncesi eğitimden yükseköğretime değin tüm eğitim basamaklarında (bir ölçüde, ilköğretimin ilk beş yıllık dönemi dışında) beklenen okullaşma oranı gerçekleştirilememiştir. Diğer bir deyişle, eğitilmek isteyenlere bile yeterli bir kapasite yaratılamamıştır. Aşırı istem dolayısıyla, dersliklerdeki
öğrenci sayıları normalin çok üstüne çıkmıştır.
Öğretimin niteliği de düşüktür. Bu nedenle eğitimde fırsat eşitliği sağlamak nedeniyle teknoloji vazgeçilmez bir ihtiyaç durumuna gelmiştir.
2.3 ÇOKLU ORTAM SUNUMLARININ ÖĞRENME ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Çoklu Ortam İlkesi:
Öğrenciler kelimeleri resimlerle daha iyi öğrenir. Ekranda gösterilen animasyon, slayt showlar ve anlatım yazılı veya sözlü metin ya da kayan resimler ihtiva etmelidir. Sadece metni ya da işitsel öğeyi vermek metinle birlikte görsel öğeler vermekten daha etkilidir.
Uzamsal Yakınlık İlkesi:
Öğrenciler kelimeler ve resimler birbirine yakın sunulduğunda daha iyi öğrenir. Birbiriyle alakalı metin ve görüntüleri sunarken, metin ya resimlere çok yakın ya da görüntünün içinde olmalıdır. Görüntünün altına metni yerleştirmek etkilidir ama görüntünün içine metni yerleştirmek daha etkilidir.
Zamansal Yakınlık İlkesi:
Öğrenciler görsel ve sözel bilgileri eş zamanlı aldıkları zaman daha iyi öğrenirler. Birbiriyle alakalı metin ve resim sunulurken, resim ve metni eş zamanlı sunmak önemlidir.
Tutarlılık etkisi:
Konu dışı kelime ve resimlerin sunudan çıkarılması öğrenmeyi hızlandırır. Çoklu ortam sunumları açık ve anlaşılır sunumlar içermelidir. Öğrencilerin dikkatlerini dağıtan sunumlar
öğrenmeyi engeller.
Şekil etkisi:
Öğrenciler anlatım ve animasyonla daha iyi öğrenir. Hem kelime hem de resim içeren çoklu ortam sunumları yazılı metne eşlik eden resimlerden ziyade işitsel ve görsel öğeler kullanılarak sunulmalıdır.
Gereksizlik etkisi:
Öğrenciler animasyon ve anlatımla animasyon, anlatım ve onscreen metinlere göre daha iyi öğrenir. Hem kelime hem de resim içeren çoklu ortam sunumları metni ya yazılı formda ya da işitsel formda vermelidir. Her ikisini de aynı anda vermemelidir.
Bireysel farklılıklar ilkesi:
Tasarım etkileri düşük bilgi seviyesindeki öğrencilerde yüksek bilgi seviyesindeki öğrencilere nazaran daha güçlüdür. Daha önce bahsedilen stratejiler yeni başlayan öğrenciler için daha etkilidir. Öğrencilere yardım etmesi isteniyorsa çoklu ortam sunumları iyi yapılandırılmalıdır.
TARİH İLE TEKNOLOJİNİN ENTEGRASYONUNU SAĞLAYAN ETKİNLİKLER
Tarih derslerinde, öğrencilerin ve öğretmenlerin iletişimlerinde, yerel coğrafi farklılıkları ve mesafeleri ortadan kaldıran insanı şaşırtan etkinliklerdir. Geçmişte, dört duvar arasına sıkışmış olan öğrenci ve öğretmen, günümüzde video-konferans, e-mail ya da web kaynaklarını kullanarak, dünyanın neresinde olursa olsun işbirlikli bir şekilde çalışarak sorunlarını çözmekte, her konuda yeni öğrenmeler sağlamakta ve bilgilerini rahatlıkla paylaşabilmektedir
Bunu sağlayan en önemli etken olarak kaynak desteği durumundaki bilgisayar kullanımı gelir.
Tarih dersinde öğrenciler açısından bilgisayarın belki de en büyük etkisi,
öğrencilerin veri tabanları ile tanışmalarıdır. Veri tabanları, öğrenciler tarafından yazılı ve sayısal verilerin organize edilmesi ve işlenmesinde kullanılır. Öğrenciler ihtiyaç duydukları sosyal ve kişisel kararlarını verirken, çok çeşitli veri tabanlarıyla bağlantıya geçebileceklerdir.
Bilgisayarlı veri tabanlarının kullanımı,öğrencilerin veri toplama, soru sorma ve bilgi işleme becerisi gibi üst düzeyli becerilerinin gelişmesine yardımcı olmaktadır.
Bu süreç, öğrencilerin, ilköğretimin ilk kademesinde, mini veri tabanları oluşturmaları ile başlatılabilir. Bunlar; çizimler, resimler, planlar, etkinliklerle ilgili yerel haritalar olabilir.
Bu materyaller dosyalarda veya zarflar içerisinde, gruplanarak ve etiketlenerek saklanabilir ve yeri geldiğinde öğrenciler tarafından kullanılabilir.
İlköğretimin üst kademelerindeki öğrenciler ise; kart dosyalama ve kitaplardaki gönderme sistemlerine (kütüphanelerde kullanılan) benzer, daha karmaşık ve detaylı veri tabanları oluşturabilirler.
Bilgisayar yazılımları da bu veri tabanlarının bir yerde (disket v.b.) saklanmasını ve ihtiyaç duyulduğunda tekrar kullanılabilmesini sağlarlar
3.1 TARİH ÖĞRETİMİNDE KULLANILABİLECEK ARAÇ-GEREÇLER
Eğitim ortamında, istendik davranışları öğrencilere kazandırmada gerekli katkıyı sağlamak için, çevreyi, çevredeki yerleşik düzeni, yaşam koşullarını, insanların yaşamını etkileyen etmenleri vb. konuları da dikkate alarak, tarih öğretiminde yararlanılabilecek ve öğrencilere davranışsal amaçları kazandırmada kullanılabilecek araç-gereçler şu başlıklar altında belirlenebilir:
• Gerçek eşya, giysi ve kalıntılar, anıtlar, süs eşyaları, silahlar, paralar vb.
• Çevredeki kurum ve kuruluşlar, görevli, yetkili ve ilgili kişiler,
• Bilgisayarlar,
• Televizyon, video, sinema, radyo, teyp, ses bantları,
• Tepegöz, epidiyaskop, projektör,
• Kum masası, elektrikli dilsiz haritalar, plastik ya da kağıttan maketler, oyuncaklar, bebekler, mankenler, küre
• Tarih ve coğrafya şeridi,
• Haritalar, atlaslar, resimler, fotoğraflar,
• Kuklalar, birbirini izleyen resim seti (flashcards), çizgi resimler, figüranlar, afişler, kitaplar, ansiklopediler, dergiler, gazete küpürleri,
• Karatahta, pazen tahta (flannel board), manyetik tahta, bülten tahtası, cam ve beyaz tahta.
TEKNOLOJİNİN SINIF ORTAMINDA KULLANIMI
Çağdaş yurttaşlık becerileri; bilgiye erişme becerisi, bilgiyi amaçlarına uygun şekilde kullanabilme becerisi ve muazzam genişlikteki bilgileri analiz edebilme becerilerini içermektedir. Bunlar ise, doğrudan doğruya, bilgisayar ve teknoloji kullanımı ile elde edilebilir.
Teknoloji kullanımı, öğrencilerin öğrenme sürecine odaklanmalarını teşvik eder. Böylece; öğrencilerin motivasyonu ile kendilerine olan güvenlerini arttırarak onların bilişsel becerilerinin de gelişmesini sağlar ise, sınıf içinde teknoloji kullanımı ile ilgili görüşünü, soracağı iki soruya karşılık alacağı cevapların niteliğine dayandırmaktadır.
Bu sorular;
1. Teknoloji, sınıfta teknoloji kullanmaya başlamadan önce öğrencilerimle beraber yapamadığım bir şeyi yapmamı sağlayabilecek mi?
2. Teknoloji, sınıfta teknoloji kullanmaya başlamadan önce öğrencilerimle beraber
yaptığım bir şeyi şu andakinden daha iyi yapmamı sağlayabilecek mi?
teknolojinin, eğitimi cesaretlendiren birçok faydalar sağlar. bunlardan en önemlisinin, öğrenci motivasyonunu potansiyel olarak yükseltmesi olduğunu vurgulamıştır. Ames’de teknolojinin öğrencilerin kendilerine olan güvenlerini arttırdığını bu yolla öğrenci motivasyonunu potansiyel olarak yükselttiğini belirtmektedir. Bu görüş, Rochowicz (1996) tarafından yürütülen öğrenci öğrenmelerinde teknolojinin etkisi ile ilgili bir araştırma sonucunda ispatlanmıştır Şu da unutulmamalıdır ki; teknoloji, eğitim ile ilgili her derde deva bir şey değildir.
Teknoloji, sadece eğitimdeki geniş kapsamlı problemlerin çözümüne yardımcı olabilecek bir araçtır.
TARİH VE TEKNOLOJİ
Tarih dersinin birincil amacı, demokratik hayata katılmaya istekli ve donanımlı, etkili yurttaşlar yetiştirmektir Bu etkili yurttaş, aktif ve katılımcıdır, sorulan sorulara sosyal çevresinden gelen bilgileri süzerek cevap verebilen bireydir.
Bunu, tarih programında yer alan bilişsel ve duyuşsal amaçları gerçekleştirerek yapar. Teknoloji, duyuşsal amaçların gerçekleştirilmesinde özel yöntemler kullanarak örneğin, değerlerin öğretiminde, empati duygusunun ilerletilmesinde ya da ahlakî muhakeme becerisinin geliştirilmesinde kullanılabilmektedir
Tarih dersinin amacı; sosyal planlamayı dikkatli bir şekilde gözden geçirerek, öğrencileri, toplumla tanışmaya hazır hale getirmektir. Bu yüzden öğretmenlerin ve öğrencilerin toplumdaki bilgi devrimi ve bilgisayarın etkilerine karşı tamamıyla hazır olmaları şarttır.
İşte bu noktada tüm eğitimsel kaynaklar gibi teknoloji kullanımının da, tarihin amaçlarını ve öğretiminin sonuçlarını desteklediğini söyleyebiliriz.
Tarihle teknolojinin entegrasyonunu; işbirlikli iletişim etkinlikleri, veri toplama etkinlikleri ve (multimedia) çoklu ortam etkinlikleri olarak üç ana kategoride ele almaktadır.
TARİH ÖĞRETİMİNDE ÇOKLU ORTAM KULLANIMINA DAİR ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ
Giresun ili içinde görev yapan 10 tarih öğretmenine aşağıda ki sorular sorulmuş,görüş bildirmeleri istenmiştir.
SORULAR KATILIYORUM KATILMIYORUM
1-Derslerimde çoklu ortamı kullanmaya özen gösteririm. 7 3
2-Çoklu ortam kullanmanın faydalı olduğuna inanıyorum. 5 5
3-İnternet ve diğer teknolojik araçlar tarih öğretiminde kolaylık sağlar. 5 5
4- Teknolojiyi derslerde kullanmak öğrenciyi ezberden uzaklaştırır. 7 3
5-Teknolojiyi derslerde kullanmak öğrenciyi kolaya alıştırır. 8 2
6-Haftada en az 1 defa araştırma ödevi veririm. 4 6
7-Sınıfta teknolojiyi kullanabileceğim donanıma sahibim. 1 9
8-Ders kitapları çoklu ortamı kullanmam için elverişli olarak hazırlanmış. 0 10
9-Öğrencilerimin çoğu teknolojiyi kullanabilme yetkinliğine ve bilincine sahip. 2 8
10-Velilerimiz ve okul idaresi çoklu ortamı derslerde kullanmamızı destekler. 8 2
Araştırmalar, teknoloji kullanımının tarih dersi ile ilgili olumlu yönlerinin yanı sıra birçok eğitimci tarafından belirtilmiş olan olumsuz yönlerini de ortaya koymaktadır.
Teknoloji kullanımının olumsuz sonuçları arasında sosyal izolasyon, internetten alınan tüm bilgilerin doğru olduğuna dair yanlış algılamalar, aşırı bilgi yüklemesi ve teknolojinin doğal zaman harcama özelliği gibi durumlar yer almaktadır.
Bunlar aynı zamanda teknolojinin, öğrenci öğrenmelerine zarar veren olumsuz taraflarıdır Anderson ve Becker , tarih öğretmenlerinin bilişim teknolojilerine karşı olan tutumları ile ilgili yaptıkları çalışmaları sonucunda, teknolojinin Tarih derslerinde kullanımı ile ilgili sınırlılıkları göz önüne sermişlerdir.
Bunlardan en önemlisi; teknolojinin özellikle bilgisayar ve internet kullanımının öğrencileri zararlı içeriklerle karşı karşıya getirebileceğine dair korkudur, bu korku ilgili araştırmada tarih öğretmenlerinde diğer öğretmenlere oranla daha yüksek çıkmıştır. Bu yüzden öğretmenler tarih derslerinde teknoloji kullanımından kaçınmaktadırlar. Öğretmenlerin bu tutumuna sebep olan özellik, tarihte teknoloji kullanımının en olumsuz yönlerinden birisidir. Marker ise teknoloji ile ilgili düşüncelerini ortaya koyarken teknolojinin şu özellikleri üzerinde önemle durmuştur;
• Teknolojik değişimler, toplumun tüm gruplarını nadiren eşit bir ölçüde etkiler.
• Teknoloji, sosyal yapıdan çok daha hızlı ve sık bir şekilde değişim gösterir.
Teknolojinin bu özellikleri, aynı zamanda sınırlılıkları ve olumsuz taraflarıdır.
Bununla birlikte, sosyal bilgilerdeki öğrenmenin anlamlılığını belirleyecek olan kritik faktör, bilgi ve deneyim elde etme sürecinde öğrencilerine her zaman yardımcı olması beklenen öğretmen olacaktır.
SONUÇ
Tarih derslerinde öğretmenler, “İyi Yurttaşlar” yetiştirirken tarihle teknolojiyi bütünleştiren, işbirlikli iletişim etkinlikleri, veri toplama etkinlikleri ve (multimedia) çoklu ortam etkinliklerinden yararlanarak, hem öğrencilerin tarih derslerine yönelik motivasyon eksikliklerini ortadan kaldırırlar, hem konu alanının öğretimini sağlarlar, hem de sosyal bilgilerin temel amaçlarından olan problem çözme, karar verme, yaratıcı ve eleştirel düşünme becerilerini de öğrencilerine kazandırmış ve geliştirmiş olurlar.
Tarih öğretmenleri, teknoloji ile tarih derslerini yan yana getirmekte ne kadar donanımlı olurlarsa, öğrencilerine de o kadar faydalı olabileceklerdir. Aynı şekilde, okullarda, teknolojik araçların kullanım olanakları arttıkça bunların öğretmenler ve öğrenciler tarafından derslerde verimli bir şekilde kullanılmaları da o denli artacaktır.
Sonuç olarak burada üçlü bir ilişkiden söz etmek mümkündür. Bu ilişki şu şekilde açıklanabilir;
1. Devletin, öğretimde teknolojiye verdiği öneme koşut olarak, okullarda bu olanakları yaygın bir şekilde öğrencilerin ve öğretmenlerin kullanımına sunmadaki istek ve başarısı.
2. Tarih öğretmenlerinin, bu teknolojik olanakları kullanmadaki istek ve yeterlilikleri,
3. Öğrencilerin, bu olanakları kullanmadaki verimlilikleri ve motivasyonları. Tarih derslerinde, öğrencilerce özümsenmesi amaçlanan kavram, değer ve becerilerin öğretimi ile ilgili teknoloji olanaklarının kullanımında bu üç önemli ilişki belirleyici olacaktır.
Yapılan araştırmada öğretmenlerin çoğunun çoklu ortamı kullandıkları fakat öğrencilerin bu alanda bilinçsiz olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin özellikle interneti bir eğlence aracı olarak görmeleri,derslerde sadece “kes-kopyala yapıştır” şeklinde ödeve yönelmeleri öğretmenlerin şikayetçi olduğu noktadır. Bu konuda karşılaştırmalı ödevler vermeleri araştırmaya yönelik çalışmaları öğrencileri hem ezberden hem de kopyadan uzak tutacaktır.
Ayrıca okulların yeterli donanıma sahip olamamaları diğer bir sorundur. Fakat yeni müfredatla ders kitaplarının düzenlenmesi ve araştırmaya teşvik etmesi sevindirici olan husustur.
Çağdaş teknolojinin sunduğu ürünler, bugün, eğitime ve öğrenme etkinliklerine önemli katkılar getirmekte; öğretmen-ders kitabı ikilisinin yanında, sınıf içindeki çalışmalarda, çok ortamlı (multi-media) öğretimin sağlanabilmesi için gerekli olanakların ilgili hizmet kesimine iletilmesine çaba gösterilmektedir. Zamanla daha bilinçli bireylerin yetişeceğine inanmaktayım…
KAYNAKÇA
AKKOYUNLU, Buket. (1998). Eğitimde Teknolojik Gelişmeler, Çağdaş Eğitimde Yeni Teknolojiler. Özer, B. (Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. s.1-12.
ALKAN, Şerife. (2002). İlköğretimde Çoklu Ortam Uygulamaları Kullanarak Öğretme Metotları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü s.25
DEMİRCİOĞLU, İsmail Hakkı. (2005). Tarih Öğretiminde Öğrenci Merkezli Yaklaşımlar,Ankara: Anı Yayıncılık.
DEMİREL, Özcan. Genel Öğretim Yöntemleri. USEM Yayınları-11, Ankara, 1994.
EMİROĞLU, Gülmisal (2006). İlköğretim Düzeyinde İnkılâp Tarihi Ders Konularının Öğretimi: Metot ve Etkinlikler. Türk Eğitim Sisteminde ******çülük ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Öğretimi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. s.97-120.
KABAPINAR, Yücel. (1998). Kredili Sistem ve Lise Tarih Kitapları. Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları. s. 221 - 236.
MAYER, R.E., MORENO, R. (2002). Aids To Computer-Based Multimedia Learning. Learning and Instruction. (12), s.127 128
MAYER, R. E. (2001). Multimedia Learning. New York: Cambridge University Press. S.2
ORHAN, Feza. (2002). Sosyal Bilgiler Dersinde Çoklu Ortamın Öğrencilerin Akademik Başarıları ve Derse Karşı Tutumları Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. S. 23. s.41-49.
PAMUK, Şevket (2004). ****** İlkeleri ve İnkılâp Tarihinin Amaç ve Kapsamı, ******
SAĞIROĞLU, Z. (2002). Yapıcı Öğrenme Modelinin Sosyal Bilgiler Dersindeki Tarih Ünitelerine Uygulanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
TANDOĞAN, Mahmut. (1998). Öğretmen ve Teknoloji. Çağdaş Eğitimde Yeni Teknolojiler. Özer, B. (Ed.). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları. s.15-29
